نکات کلیدی نورپردازی در طراحی محوطه، باغ و فضای سبز

نکته ی اساسی که نباید فراموش شود این است که تابش یک منبع کوچک نور می تواند در یک باغ تا مسافتی طولانی نفوذ کند. فضای بیرونی را غرقه در نور نکنید، امّا در عین حال با تعبیه ی پریزهای برق کافی امکان افزودن به ظرفیت نورپردازی را فراهم آورید. کنترل نور، به ویژه در باغ های بزرگ، از اهمیت زیادی برخوردار است: در اینجا نیازی به نورپردازی همه چیز و در همه حال نیست.
محوطه را به مجموعه ای از رویدادها تقسیم کنید و چگونگی نورپردازی هر یک را بررسی کنید. شروع کار از فضای ورودی مجموعه خواهد بود. ستون های دروازهای سنگی یا آجری بهترین واکنش را به نور نشان می دهند و نقطهای ورود را روشن می کنند. مرحله ی بعدی نشانه گذاری این فضای ورودی به وسیله ی نورپردازی بالا تاب یک درخت پر جلوه و ابهت و یا چندین نقطه ی شاخص به موازات یک مسیر ماشین روی طولانی ست. پیش از نصب منبع نور مورد نظر شکل و اندازه ی درخت را مورد توجه قرار داده و موقعیت های مختلف را بی ازمایید. یک منبع نور فلزی - هالیدی، که برای تولید دو پردهی متفاوت از نور سفید - گرم و سرد - به کار گرفته می شود، گزینه ی مناسبی خواهد بود. نور سرد بیشترین هماهنگی را با درخت کاج و سدار دارد، چرا که رنگ آبی نقرهای برگهای سوزنی آنها را برجسته میکند، در حالی که پرده های گرمتر نور سفید مکمّل درخت راش و بلوط خواهد بود.
بخش اعظم نورپردازی در باغ باید در نزدیکی خانه و در دسترس باشد، چرا که در واقع کارکرد یک اتاق خارجی را داشته، و نقاط تمرکز بی مورد در فواصل دور را چه یک بنای تزئینی باشد و یا یک درخت بزرگ، خارج از توجه قرار می دهد. مانند فضاهای داخلی، کنترل نورپردازی باید با هر یک از نواحی مورد نورپردازی در ارتباط باشد.

در نورپردازی محوطه ها، بهترین رویکرد تمرکز بر سازه است، چراکه حفاظت و نگهداری از آنها ساده است. نورپردازی بالاتاب مسیری از تک ستون ها یا درختچه های هرس شده، که شما را به یک تمرکز نهایی مانند یک مجسمه ی نورپردازی شده هدایت میکند، از منابع پایه میخی پخش شده بر سطح حیاط یا باغچه بر اساس الگویی اتفاقی، مؤثرتر خواهد بود. منابع پایه میخی به درد مناطقی میخورند که به خوبی مورد رسیدگی و نگهداری قرار گرفته و معمولا به خانه نزدیکند، چرا که در غیر این صورت زیر بوته ها و گیاهان گم خواهند شد. منابع نور مدفون مناسب سطوح سخت و یا چمنکاری ست، در حالی که در صورت به کار گیری در باغچه ها، به علت رشد گیاهان تاثیر مورد نظر را از دست خواهند داد. واکنش فواره ها و آبشارها به نور فوق العاده است. آبشاری مجهز به آبفشان را میتوان به همراه نورهای شب که بر بالای آب می درخشند به نمایش در آورد. در یک آبشار، منبع نور باید دقیقاً در زیر مکان «ریزش» آب نصب شوند، تا نور به راستی از میان آن بدرخشد. منابع فیبراپتیک برای استفاده در مشخصه های معماری مرتبط با آب ابزار مناسبی به نظر میرسند. منبع نور دور از دسترس است و نور از درون یک فیبر شیشه ای عبور کرده و از انتهای آن پخش می شود. اگر از این سیستم درون خروجی آب فواره استفاده شود، آب را به جای منبع نور جا میزند.

نکات کلیدی نورپردازی برای باغ ها

1. لوازم نورپردازی باغ ها معمولاً سیاه رنگ هستند، اما انواع جمع و جورتر آنها به رنگ سبز تیره اند، تا در میان شاخ و برگ درختان و گیاهان استتار شوند. در این صورت، انواع مسی این لوازم کاربردی ترند، چرا که به مرور سطح خارجی آنها به طور طبیعی به رنگ سبز در می آید. انواع برنزی این لوازم نیز مناسب اند، به ویژه آنکه اگر بر روی درخت نصب شوند، در رنگ تنه ی درخت استتار خواهند شد.
2. یک تابش کوچک نور مسافتی طولانی را طی خواهد کرد، پس مهم است که تصمیم بگیریم کدام مشخصه را و با چه شدتی نورپردازی خواهیم کرد، تا باغ بیش از حد نورانی نشود.در استفاده از نور سختگیر باشید تا بتوانید از تاریکی نیز استفادهی بهینه ببریده بر بهترین عنصر تأکید بگذارید و بی ارزش ترین ها را پنهان کنید.
3. نور و آب دست در دست هم به خلق افهھای سحرآمیز در باغ می۔ آیند، چه زمانی که آب ساکن و بدون نور باشد، که به خلق استخری با انعکاسی سیاه و هیجانانگیز منجر می شود، و یا نورپردازی آب از درون آن.
4. منبع نور فیبراپتیک برای استفادہ در المان ھای معماری همراه با آب بهترین است، چراکه این دو به کمال در هم ادغام میشوند، و آب را چنان می تمایانند که گویی از برای خروجی فوارهها، فیبر را درون خروجی آب قرار دهید؛ و برای فشانههای مرتفع تر، فیبر را در کنار آن قرار دهید.
5. کلید نورپردازی موفق یک باغ کوچک ، انعطاف است. از منابع پایه میخی استفاده کنید، چرا که میتوان مکان آنها را با توجه به تغییر فصول و رشد گیاهان تغییر داد.
 

این درختان راش داربست خورده، یک دیوار بصری بزرگ را در ارتفاع بالا پدید آورده اند. نورپردازی بالاتاب از زیر، پرده های پررنگ فندقی را که حاصل تغییر رنگ برگ ها در پاییز است، برجسته ساخته است. سطح زیر درختان چمن کاری شده و در نتیجه برای نورپردازی از منابع بالاتاب مخفی ۳۵ وات و ۱۲ ولت استفاده شده است. اگر بر پایه ی درختان درختچه های دیگری کاشته شده باشند، این لوازم نورپردازی کاملا مخفی زیر این گیاهان پنهان خواهند شد. پس بهترین گزینه، منابع بالاتاب پایه میخی خواهد بود که با توجه به تغییرات فصلی قابل جابه جایی هستند.

این پاویون باغی غرق در نور منابع بالاتاب کم تابش ۲۰ وات و ۱۲ ولت تمام مخفی ست که از سنگهای آهکی پورتلند و زیر و بم قرنیزهای انحنادار انعکاس یافته و به یاری تأمین نور عمومی تراس می آید. به علت انحنای نامتعارف بام ساختمان نورپردازی آن دشوار است، اما می توان با برجسته ساختن کره ی طلایی نصب شده بر بالای بام حداکتر تأثیر بصری را به وجود آورد. در پیش زمینه، درختان سرخدار هرمی شکل نوریردازی شده، از میان چمن کاری «رژه» می روند و قدم ها را به سوی تراس استخر هدایت می کنند. این درختان در هر سمت به وسیله ی تجهیزاتی که با توده های گیاهی استتار شده، نورپردازی شده اند؛ و به علت رنگ سبزشان در طول روز به طور کامل ناپدید می شوند.

نقطه ی تمرکز اصلی در این فضای نشیمن تابش منعکس شده از عرشه ی چوبی است که از نور سفید و گرم تولید شده توشط یک منبع ال.ای.دی. رشته ای حاصل آمدہ و در زیر نیمکت سنگی پنهان شده است. این نقطه ی تمرکز به وسیله ی نور حاصل از سوسوی سه شمع قرار گرفته در بالای نیمکت، که کیفیت دینامیکی را نیز به فضا افزوده، مورد تأکید قرار گرفته است.

نورپردازی درختان به وسیله ی منابع بالاتاب افه ی حیرت انگیزی پدید می آورد، چراکه نور سطح زیرین برگ ها را می پوشاند. در اینجا یک افه ای دکوراتیو فوق العاده به وسیله ی منابع نور ستارہ ای پدید آمدہ که در حقیقت حاصل فانوس های فلزی کوچک و سوراخ دار است. نور منبع داخل فانوس ها از طریق این سوراخ ها به شکل نقاطی از نور توزیع و پخش می شود. اگر از میان شاخ و برگ درخت نسیمی نیز بوزد، افه ای مورد نظر حتی سحرآمیز نیز به نظر خواهد رسید. منابع ستارہ ای را می توان در صورت اتکای صرف به آنها، یک منبع تابش نور به حساب آورد، امّا اگر همزمان درخت را بالاتاب نیز نورپردازی کنیم، کنتراست کاهش می یابد و به نظر خواهد رسید که گویی همه ی کار بر عهده ی فانوس هاست.

نور پردازی یعنی خلق هیجان و تمرکز که این قدمگاه به روشنی موفق به انجام آن شده است. چشم ها به موازات ستون های سنگی نورافشان شده، در دو طرف، که بر سطح خیس مسیر نیز انعکاس یافته اند، هدایت می شوند. در انتهای مسیر، مجسمه ی حیرت انگیز یک یوزپلنگ که بر پایه ستونی قرار گرفته جلب نظر می کند. سکو به وسیله دو نورافکن پایه میخی مخفی که در دو طرف و نزدیک به آخرین ستون ها نصب شده، روشن شده و بر مجسمه تمرکز یافته است. در پس زمینه، منابع نور هالیدی فلزی ۷۰ وات با نور به شدت سرد و نقره ای و پر حجم خود درختان جنگل پشت محوطه را روشن ساخته اند. در بازی با نور ترفندی به کار گرفته شده که اغلب در سرسراهای داخلی نیز به کار گرفته می شود، یعنی تمرکز بر یک مجسمه در انتهای مسیر و پارسنگ هایی از نور که به سوی آن هدایت می کنند.

یک دو خاکستردان که از بین گیاهان زیر خود به وسیله ی منابع پایه میخی پرتو متوسط ۱۲ وات و ۲۰ ولت بالاتاب نورپردازی شده اند، نقاط تمرکز را تشکیل داده اند. تعدادی منابع 9 ستارہ ای در الگویی نامنظم بر فراز آلاچیق ها آویزانند. در فاصلهای دورتر نور یک مهتابی در ارتفاع بالا و بر یک درخت، حوضچه ای از نور سرد را بر مرکز چمن کاری پدید آورده و در عین حال نور آن از میان شاخ و برگ درختان فیلتر شده و گذشته است.

تحریریه معماری آب و خاک سازان_
منبع : کتاب نور پردازی بی نقص، نوشته سالی استوری / ترجمه ی اشکان جیهوری

اگر به مقالات نور پردازی علاقمند هستید از طریق لینک زیر می توانید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب نمایید.

برچسب ها :