چرا پروژه های ایران سر وقت به اتمام نمی رسند؟!

چرا پروژه های ایران سر وقت به اتمام نمی رسند؟!!

یکی از ماده های اصلی و جدا ناپذیر قراردادهای پروژه های ساختمانی، مدت زمان اجرای پروژه می باشد.
حال باید بررسی شود که چرا هر ساله  40% بودجه عمرانی کشور، صرف خسارت تأخیر در اجرای پروژه هامی گردد؟!!

تأخیر در اجرای پروژهفقط مختص ایران نبوده و می توان گفت تمامی کشورهای دنیا با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. برای آن که بدانیم تأخیر در پروژه ها چگونه  و توسط چه کسانی صورت می گیرد، ابتدا باید با انواع قراردادها و انواع تأخیرات و عوامل مؤثر در تأخیر برای اجرای پروژه ها آشنا شویم.

انواع قراردادهای پیمانکاری:

قراردادهای طراحی مهندسی، تأمین تجهیزات و ساخت (EPC)، به قراردادهایی گفته می شود که تمام کارها بر عهده پیمانکارخواهد بود.

قراردادهای طراحی مهندسی(E): 

حرف E مخفف کلمه Engineeringاست به معنای طراحی مهندسی، در این نوع از قرارداد پیمانکاری، پیمانکارموظف است امور مربوط به طراحی مهندسی پروژه اعم از طراحی پایه و تفصیلی پروژه را انجام دهد.

قراردادهای تأمین تجهیزات (P): 

حرف P مخفف کلمه Procurement است. در این نوع از قرارداد پیمانکاری، پیمانکار موظف است کلیه مطالعات لازم برای تأمین تجهیزات مورد نیاز پروژه را انجام  داده و پس از مذاکره با فروشندگان مختلف و تأیید آن ها توسط کارفرما اقدام به انعقاد قرارداد و خرید تجهیزات نماید.

قراردادهای ساخت و اجرا(C):

حرف C مخفف کلمه  Constructionاست. این نوع از قراردادهای پیمانکاری به گروه قراردادهای ساختمانی و صنعتی تقسیم می گردند. پیمانکار موظف به ساخت اعیانی بر روی عرصه و یا تعمیرات لازم برای انتفاع از یک ساختمان است.

انواع تأخیر:

1. تأخیرات موجه (EXCUSABLE DELAYS):
   این نوع تأخیر از کنترل کارفرما و پیمانکار خارج است. به بیان دیگر این تأخیر به دلیل قصور انجام کار کارفرما یا پیمانکار نمی باشد، مانند تغییرات ناگهانی شرایط آب و هوایی منطقه یا تورم ناگهانی.
2. تأخیرات غیرموجه (NON EXCUSABLE DELAYS):
   این نوع از تأخیر به طور مستقیم با عوامل درگیر در طرح ایجاد می گردد. قصور و اشتباه در انجام کار توسط کارفرما، پیمانکار و... موجب ایجاد این نوع تأخیر می گردد. مانند: عدم مطالعه دقیق نقشه های اجرایی توسط پیمانکار. 

تأخیر غیرموجه نتایج زیر را در پی خواهد داشت:

•  تأخیر قابل جبران:
  تأخیری که با اصلاح به موقع اشتباهات و یا تأمین و تخصیص منابع در طول برنامه زمان بندی پیش بینی شده طرح قابل جبران می باشد.
• تأخیر غیر قابل جبران: 
  تأخیری که موجب افزایش هزینه و کاهش درآمد حاصل از طرح گردد و تأخیر به وجود آمده با توجه به برنامه زمان بندی پروژه قابل جبران نخواهد بود.

عوامل اصلی از بروز تأخیر در پروژه های ساختمانی:

1. کارفرما
2. پیمانکار
3. مشاور
4. تیم طراحی مواد اولیه
5. تجهیزات
6. نیروی انسانی
7. عوامل خارجی

کارفرما چگونه باعث تأخیر در اجرای پروژه می شود:

1. عدم انتخاب صحیح پیمانکار و توجه نکردن به سوابق اجرایی پیمانکار، تجربه تیم اجرایی و گردش حساب او
2. عدم به موقع تحویل کالا، مصالح و تأمین مالی پروژه
3. تغییرات بیش از حد و ناگهانی در نقشه های اجراییو دستورالعمل ها

پیمانکاران چگونه باعث تأخیر در اجرای پروژه می شوند:

1. عدم مطالعه صحیح نقشه ها قبل از انعقاد قرارداد
2. عدم صلاحیت از نظر سوابق کاری و بودجه مالی
3. عدم انتخاب صحیح پیمانکاران جزء
4. عدم بازدید دقیق میدانی
5. عدم توجه به برنامه ریزی صحیح

در هر صورت مهندس مشاور، طبق بند بماده 50 از شرایط عمومی پیمان، با در نظر گرفتن ماده 30 شرایط عمومی پیمان، میزان تأخیر غیر مجاز پیمانکار را محاسبه و به کارفرما ابلاغ می نماید. 
در پایان اشاره می کنیم به راهکارهایی که باعث کمتر شدن میزان تأخیر در اجرای پروژه ها می گردد .

راهکارها:

کارفرمایان، برای انتخاب پیمانکار از طریق مناقصه، تنها پایین ترین قیمت را در نظر نگرفته بلکه سوابق اجرایی، گردش حساب، تیم فنی پیمانکار را نیز مدنظر قرار دهند.
تغییرات در نقشه ها و دستوالعمل ها را به حداقل رساندند و پرداخت ها سر موعد و به میزان پیشرفت پروژه صورت گیرد.
پیمانکاران، نیز باید مطالعه دقیق و بازدیدهای میدانی را توسط تیم اجرایی خود قبل از انعقاد قرارداد انجام دهند و در تهیه برنامه زمان بندی کلی و تفصیلی تمام جوانب را در نظر گرفته  و با بهبود سیستم مدیریت مالی، جریان نقدینگی و پرداخت ها، دریافت های خود را به صورت نسبی از پرداخت های کارفرما تنظیم نماید.

برچسب ها :