طراحی دکوراسیون داخلی/ (DIY)

قبل از انقلاب صنعتی و شروع معماری مدرن، بناهایی که ساخته می شد جداره های خارجی و داخلی آن تفاوت آنچنانی نداشت و در اکثر مواقع مصالح بکار رفته در هردو جداره یکسان بود. مثلاً قلعه ها و خانه های که بیرون اش سنگ یا خشت بود همان خشت او سنگ جداره داخلی را هم تشکیل می داد. اما با گذشت زمان کم کم هرخانه ای و هر مکانی دارای دو ماهیت درونی و بیرونی گردید، که گه گاهی تفاوت ماهوی بین درون و بیرون یک بنا وجود داشت. امروزه این نوع تفاوت را دکوراسیون داخلی می نامند.

جایگاه علم و هنر در طراحی دکوراسیون داخلی 

دکوراسیون داخلی ترکیبی از علم و هنر است، نوعی خلق فضای خاص برای لحظاتی خاص تر. خانه ای که ساخته می شود، می کوشد درونش را با مصالحی متفاوت تر جلا دهد. حسی را پدیدار کند که در اعضای خانه تاثیر گذار باشد. خانه ای که گاستون باشلار از نظر پدیدارشناسی هرمونوتیک آن را مکانی برای تخیل کردن نامید.

مانند «خانه ای که پنجره های چوبی اش باز می شوند تا پرده های توری سفید رنگ اش از آن به سمت بیرون بلغزند و پیچ تاب بخورند تا خنکی نسیم شبنگاهی را به داخل بکشانند. این همان خانه ای است که لوسترهای طلایی رنگ اش با شعله های شمعی از سقف آن آویزانند تا نور زرد را به چهره قاب عکس هایی که بر روی میزی از جنس بلوط اند بتابانند و حس گرمای شومینه ای که در گوشه ای از اتاق با صدای سوختن چوب چِرت ِچرت می کند را دوچندان کنند.

خانه ای که بوی شب بوهای حیاط اش با بوی نم نم باران بهاری از لابه لای توری پنجره ها به داخل می آید و در درون اتاق خوابی با رنگ صورتی می پیچد. صدای شرشر ناودان فلزی که از پشت بام سر ریز و از زیرکف چوبی اتاق می گذرد، همانند رودخانه ای در زیر کالبد خانه، جاری است. راهروی نیمه تاریک این خانه، روشنایی اش را از چراغ های شمعی سفید دیواریش می گیرد، که حس خاصی را در امتداد دیوارهای یشمیش تداعی می کند. سنگینی رد پای آدمی بر روی دوش پارکت چوب گردویی است که، بازتاب نور شمع در بافت های قهوه ای و تیره و روشن اش چشم نوازی خاصی را دارد. آشپزخانه ای که از لابه لای چهار چوب درش خط نوری را به داخل راهروی تاریک می تاباند تا وقتی درب چوبی اش را باز می کنید بوی شوید، بوی ریحان و بوی ادویه جات تازه را حس کنی. بوی سیر و ترشی را حس می کنی که در خمره سفالی اش سالها است منتظر رسیدن است. کابینت هایی از چوب با بافتی زبر که سرانگشتان دستت را قلقلک می دهند.»

این نوشته بیانگر تاثیر طراحی و دکوراسیون داخلی بر روح و روان انسانی است. دکوراسیون داخلی نوعی جان بخشی به فضا و روح دادن به مکان است. هر بنای معمارانه ای در نهایت باید با مصالحی ساخته شود و این نوع ترکیب هوشمندانه مصالح است که فضا را خلق و کاربری آن را به عنوان روح مکان در درون آن می دمد. آجر، چوب، سنگ خام و هرچیزی که بتوان در درون بنا استفاده کرد روح خاصی دارند و گاهی حتی متضاد از هم می توانند مفهومی، عجیب را خلق کنند.

بعد از فراگیر شدن معماری مدرن و تاثیر غیر قابل انکار آن بر معماری جهان حواس انسانی با ترکیب مصالحی بی جان به فراموشی سپرده شد. همه جا را بتن و فولاد سرد فرا گرفت. رنگ غالب، سفید و سیاه شد و انگار برای همیشه روح معماری از کالبدش جدا ماند. دیدن مهمتر از شنیدن شد و بوییدن و چشیدن به کلی فراموش گردید. انگار سرانگشتان انسان های مدرن کرخت شده و دیگر توان لمس کردن را به کلی از دست داده اند.  همه جا را مکعب های بتنی فرا گرفت. ساختمان های بلند و یک شکل، خانه های که تکرار قبلی در بعدی تکرار می شود و هنر از طراحی داخلی و خارجی بناها رخت بسته تا جایی که خانه، ماشینی برای زندگی نامیده شد و معمار، ماشینی برای خانه سازی.

(در اینجا بود که صنعت هنر را بلعید و در درون کوره های مذابش ذوب کرد. آن را از دیدگان حواس انسانی مهو نمود. چوب دیگر از خانه ها برچیده شد و بجایش پودر سفیدی که در کوره  خشم صنعت با آتشی سوزان سوخته بود، دیوارهای بلند خانه را فتح کرد و خانه نشین شد.

صنعت صورت سنگ ها را تراشید تا آنچه را که خود از روی خودخواهیش بود به نمایش درآورد. شیشه های سفید و شفاف بی جان را به جای شیشه های رنگی نشاند و محرمیت درون خانه ها را شکست تا بدین گونه بتواند از پنجره های شفاف به زندگی انسان های مدرن تنها سرک کشد.

مدرنیته صنعتی بیشترین تاثیر را در شکل گیری امروزی دکوراسیون داخلی گذاشت و به مرور زمان طبیعت را از طبیعت انسان گرفت و او را اسیر مواد و مصالحی بی جان و بی روح صنعتی نمود. همه چیز مصنوعی شد: سنگ مصنوعی، چوب مصنوعی، رنگ مصنوعی و ...  بدین گونه ترکیب هنر با علم، مصالحی را خلق کرد که روحی نداشت و با گذشت اندکی از زمان، رنگ از چهره می باخت و به سرعت شکل اش تغییر می کرد و گذر زمان برایش ارزشی را خلق نمی نمود: برخلاف مصالح حقیقی و طبیعی زمین.)

انسان، صنعت، طراحی داخلی

اما بعد از چند دهه استثمار سنگین انسان توسط صنعت، اینک در جهان طراحی، دکوراسیون داخلی به سمت «خود طراحی خود اجرایی» یا (DIY)می رود. یعنی خودِ ساکنین خانه شروع به طراحی و خلق چیزی می کنند که خود بخشی از آن هستند. زیرا هیچ کس بهتر از خود شخص نمی داند چه چیزی در خانه به او حس مکان و آرامش را می بخشد. استفاده از سنگ های طبیعی، چوب های خیزران و یا حتی یک آویز اسپند بافته شده، می تواند آرامش عمیقی را در درون ساکنین خانه ایجاد کند، که هیچ طراحی نمی تواند چرایی آن را درک کند.

 شاید صندلی های چوبی میز غذاخوری با همان جرجر کردنشان بهتر از صندلی های سرد فلزی برای ساکنین این خانه، حس در خانه بودن را تداعی کنند. هر آن چیزی که ساکنین خانه خود برای خود طراحی می کنند مقیاسی انسانیدارد و ابعاد و اندازه های آن نه براساس استاندارد های خودخواهانه ی صنعت بلکه براساس مقیاس واقعی خود ساکنین بنا طراحی و ساخته می شوند.

«خود طراحی» دکوراسیون داخلی نه فقط حس مکان را خلق می کند بلکه ابعاد و اندازه ها را هم می تواند مفهومی تازه ببخشد. همیشه این سئوال برای من مطرح است: «چه کسی گفته است پنجره خانه ی من، صندلی میز غذاخوری من و حتی وان حمام من،  باید به اندازه پنجره، صندلی و وان حمام خانه ای آقای اسمیت در لندن باشد؟»

آیا جز این است که صنعت می خواهد من و آقای اسمیت را تابع اندازه های خود کند نه خود را تابع اندازه های ما؟ و این نشانگر خوی استثماری صنعت حتی در دکوراسیون داخلی است. برای رهایی از این استثمار باید هنر را درک کنیم و خود طراح دکوراسیون داخلی خانه ی خود باشیم.

 پس با ما باشید تا از خانه ی خود لذت ببرید...

لطفاً ما را با نظرات آب و خاک سازانی خود همراهی نمائید.

برچسب ها :