بازآفرینی شهری/ راهی برای نو کردن شهرها

مقصود از واژه بازآفرینی یا Regeneration به وجود آمدن یک نسل جدید و به معنی آفرینش مجدد است؛ یعنی روح دیگری در کالبد بنا، مجموعه یا بافت دمیده شده است. با مثالی می توان این امر را روشن تر بیان کرد؛ هر فردی از نظر شکل، حرکات، رفتار، شیوه راه رفتن، حرف زدن و ... شبیه پدر، مادر، پدربزرگ یا مادربزرگ خود است، اما با وجود همه شباهت ها، شخصی منحصربه فرد است. به بیان دیگر ممکن است کالبد و ظاهر فرد، تداعی کننده فرد دیگری باشد اما آن شخص فرد اول در نسل سوم خانواده بوده و رفتار، گفتار، تفکرات و هنجارهای منحصربه فردی دارد.

این امر به معنای آن است که فرد Regenerate شده است. در یک مرکز کهن شهری نیز ممکن است عناصر کالبدی متعلق به سیصد سال پیش باشد، ولی رفتارهای این مرکز شهری به آن دوره تعلق ندارد و Regenerate شده است. به عبارت دیگر این مرکز شهری معاصر سازی شده و با حفظ ویژگی های شکلی، اندامین و ریخت شناسانه، با تغییر رفتار و اندیشه، فرزند زمان خودش است.

واژه نوزایی شهری (Urban Renaissance) در مورد گستره، محله و یا بافتی از شهر که در گذشته واجد ارزش بوده معنا می یابد و تعریف می شود که این ارزش ها در گذر زمان و تحت تاثیر تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نهایتا کالبدی ـ فضایی دچار افت کیفی شده است و ارزش های اولیه آن یا از بین رفته و یا در معرض خطر نابودی قرار گرفته اند. در حقیقت نو کردن این ارزش ها به مفهوم یک تولد مجدد عین معنای لغوی کلمه رنسانس در این گونه بافتها اهمیت می یابد و ضرورت پیدا می کند.

بازآفرینی شهری و نوزایی شهری یک تفاوت عمده با هم دارند؛ در نوزایی شهری اصراری بر حفظ کالبد نیست، در بازآفرینی شهری با حفظ فضاهای کالبدی روستاها و محله های تاریخی بر تشابهات کالبدی و ظاهری آن ها تاکید می شود؛ درحالی که در نوزایی شهری تشابهات، حفظ و تکرار مظاهر کالبدی اهمیت ندارد بلکه حفظ روحیه مهم است. به طور کلی بازآفرینی دمیدن روح جدید در کالبد کهن است.

فراگیری از تجارب موفق همواره ورای تجربه شخصی آموزه هایی را گردهم می آورد که با بررسی همه جانبه آنها می توان از نقاط قوت و آزموده شده بهره مند شد.

بارسلون

در اوایل قرن 19 شهر قرون وسطی بارسلونا یک رشد جمعیت ناگهانی را به خاطر توسعه صنعت نساجی و تجارت بین المللی و منطقه ای تجربه کرد، یکی از برجسته ترین پروژه ها باززنده سازی بندرگاه شهری و ساحل آن بود. سال 1985 صنایع قدیمی و زمین های بایر، سال 1992 دهکده المپیک توسعه یافته، در سال 2010 توسعه مجدد زمین ساحلی، بندرگاه و فرودگاه بوده است. هدف از این برنامه احیاء، ضمن ایجاد مرکزیت های چندگانه در سطح شهر، این بود تا اسکله قدیمی شهر که پیش تر بوسیله صنایع قرن نوزدهمی اشغال شده بود، امروز دوباره مورد استفاده قرار گیرد و نیز توسعه هایی شامل نواحی مسکونی و زیرساخت های جدید برای دسترسی به سواحل دریا ایجاد شود.

منطقه اشمور در سیدنی استرالیا

در سال 1995 برنامه راهبردی برای یک شهر پایدار در جنوب سیدنی، منطقه اشمور را به عنوان یک محوطه رشد جدید با قابلیت فراهم آوری محوطه های وسیع توسعه دوباره در پیرامون ایستگاههای راه آهن و همچنین فضای باز با دسترسی شاخص شناسایی کرد. منطقه موجود اگرچه که بیشتر برای اهداف صنعتی سبک مورد استفاده قرار می گرفت، اما ترکیبی از کاربریهای دیگر چون بازرگانی، خرده فروشی و مسکونی را هم در خود داشت. مشخصه منطقه ساختمانهای صنعتی بزرگ در زمین های وسیع می باشد و دربردارنده شماری از واحدهای صنعتی شخصی است. آنچه که در طرح کنترل توسعه به خوبی لحاظ شده است، در نظر داشتن توسعه آینده و پایدار منطقهمی باشد و همانگونه که از عنوان آن برمی آید، طرح توسعه منطقه را به صورت پایدار و با توجه به نیازهای آینده به پیش می برند.

خانه هنرمندان ایران

 بنای خانه هنرمندان در سال 1377 با بازسازی بنایی از دوره قاجار که مدتی نیز پادگان بود با مدیریت بهروز غریب پور و با حمایت شهرداری تهران و وزارت ارشاد و رییس جمهور وقت ساخته شده است. شهرداری تهران در اقدامی بی سابقه محوطه فوق الذکر را به تملک و شرایط تبدیل آن به فضای سبز را فراهم آورد. کانون فرهنگی «خانه ی هنرمندان ایران» به صورت غیر دولتی، غیر سیاسی و غیر انتفاعی و با شخصیت حقوقی و مالی مستقل فعالیت می کند.

برچسب ها :