مراحل اجرای روف گاردن از صفر تا صد

مرحله اول اجرای روف گاردن: زیرسازی

بعد از محاسبه و اطلاع یافتن از میزان بارگذاری مجاز بر سقف اجراء شده با توجه به محاسبات سازه ای ساختمان، زیرسازی و نحوه شبکه بندی آهنی کف بام را بصورت مربعی و با قوطی 4 * 4 مدل می شود. زیرسازی شامل کروم بندی و ایزولاسیون می باشد.

کروم بندی و اجرای شیب به سمت چاه خروج آب جهت هدایت آب باران و برف و نیز آب حاصل از آبیاری گیاهان و چمن موجود در بام انجام می شود. بعد از شیب بندی، ایزولاسیون بام اجراء می گردد. ایزولاسیون می تواند ایزوگام باشد و نیز می تواند ورق های عایق بندی مانند ژئوتکستایل، ژئو ممبران، ژئوکامپوزیت و ... باشد. انتخاب جنس ایزولاسیون کف بام بر اساس نوع منطقه و شرایط آب و هوایی صورت می گیرد.

بعد از اجرای شیب بندی و ایزولاسیون نوبت به اجرای شبکه بندی آهنی است. اجرای شبکه آهنی با بار از پیش محاسبه شده اهمیت بسیار زیادی در زیرسازی روفگاردن دارد. زیرا در زیر این شبکه تاسیسات برقی و مکانیکی اجراء خواهد شد و نیز مسیر خروج آب از زیر این شبکه خواهد بود. شبکه بندی گسترده آهنی با استفاده از قوطی های 4 * 4 و در بعضی قسمت ها از قوطی 8 * 4 می باشد. قبل از جوشکاری و شروع شبکه بندی حتما از ضد زنگ جهت پوشش قوطی ها استفاده می شود. اجرای شبکه آهن بصورت مربعی و در ابعاد 30 سانت یا 40 سانتی (بسته به نوع طراحی) است. ارتفاع این شبکه از کف بام بین 15 تا 35 سانتی متر می باشد. این ارتفاع از کف به جهت عبور لوله های تاسیساتی برق و آب و گاز و نیز عبور آب باران و ... است.

مرحله دوم اجرای روف گاردن: اجرای تاسیسات

بعد از اجرای شبکه آهن و ایجاد ارتفاع مورد نظر، نوبت به عبور تاسیسات است. لوله های آب از فلکه اصلی آب که به پشت بام رسیده را مدنظر قرار داده و بسته به نوع طراحی باکس های گل و گیاه در قسمت های مختلف روف، شلنگ های آبیاری را از زیر شبکه آهن عبور می دهیم و به نقاط مورد نظر می رسانیم. چنانچه از سیستم مه پاش در آلاچیق و یا قسمت های مختلف بام نیز بخواهیم استفاده کنیم باید شلنگ های مخصوص مه پاش و اتصال آن ها به سیستم آبیاری را نیز مدنظر قرار دهیم.

سپس لوله های برق و نیز عبور کابل ها را شروع می کنیم و مانند لوله کشی آب، به نقاط مورد نظر نورپردازیکه قبلا در طراحی مشخص شده، لوله های برق را نیز عبور می دهیم. باید مدنظر داشت نورپردازی هم برای دیوارها و هم کف و نیز برای قسمت هایی مانند باربکیو و محل پمپ سیستم آبیاری مورد نیاز است. لوله کشی گاز نیز در صورت نیاز برای گرم کردن محیط آلاچیق (در زمستان) انجام خواهد شد. البته بسته به نوع طراحی ممکن است از هیتر برقی استفاده شود.

مرحله سوم اجرای روف گاردن: اجرای باکس گل

در این مرحله طبق طراحی انجام گرفته، محل های موردنظر جهت ساخت باکس گل و گیاه را با قوطی آهنی 4 * 4 آهن کشی می کنیم. این آهن کشی به شبکه آهنی زیر اتصال داده می شود. قوطی ها را از قبل ضدزنگ می زنیم. داخل این باکس با ورق گالوانیزه 3 میلی متر کاملا پوشش داده می شود. خم کاری ورق طبق ابعاد باید از قبل در کارخانه انجام شود و سپس به پای کار ارسال گردد. زیر این باکس حتما چندین سوراخ ایجاد می کنیم تا آب حاصل از آبیاری گل و گیاهان بتواند عبور کند. عمق مناسب برای کاشت گل و درخت و گیاه در این باکس ها نباید از50 سانتی متر کمتر باشد.

داخل این باکس را باید با یک لایه ورق عایق مثل ژئوتکستایل پوشاند. سپس خاک مناسب را داخل باکس ریخته و گل و گیاه یا درخت موردنظر کاشته می شود.

باید در نظر داشت شلنگ مخصوص سیستم آبیاری در محل مورد نظر آماده باشد و به محض کاشت سیستم روشن شود تا روز اول کاشت کاملا گل ها غرق آب شوند. سپس با چوب زیرساز، کار زیر سازی باکس ها را انجام می دهیم تا برای نصب چوب ترمو آماده باشد. نصب چوب ترمو روی چوب زیر ساز انجام می گیرد و به وسیله منگنه برقی و پیچ روی آن محکم می شود.

مرحله چهارم اجرای روف گاردن: نصب ورق پانچ و ترمووود

در این مرحله روی شبکه آهنی که قبلا اجرا شده است، با ورق پانچ 3 میلی متر بطور کامل جوشکاری می شود. باید دقت داشت طبق طراحی، قسمت هایی که در کف، چوب ترمو و یا آلاچیق اجرا می شود را نباید با ورق پوشاند. علت استفاده از ورق پانچ، عبور آب باران از روی کار تمام شده به قسمت زیرین شبکه آهنی است. ورق ها نیز باید از قبل ضدزنگ خورده باشند. روی ورق پانچ با چمن مصنوعی پوشانده می شود. قسمت هایی که ورق پانچ ندارد، چوب زیرساز به کار برده می شود و سپس روی آن با چوب ترمو پوشانده می شود.

طبق نقشه های طراحی، آلاچیق، مبلمان و نورپردازی مد نظر جانمایی و اجرا می شود.

طراحی و اجرای روف گاردن: انواع روش های اجرای بام سبز

طراحی روف گاردن به چهار دسته سیستم گسترده، سیستم متمرکز، سیستم مدولار یا جعیه گیاه و سیستم ترکیبی تقسیم بندی می شود که در این مطلب معرفی می شوند.

اجرای روف گاردن تاریخچه مشخصی ندارد؛ اما طبق اسنادی که به دست آمده است نخستین بار این آلمان ها بودند که از پوشش گیاهی برای عایق بندی سقف های خود استفاده کردند. روف گاردن ها امروزه با استفاده از چند نوع پوشش عایق همراه خاک و سیستم های آب یاری طراحی می شوند. کشورهای اروپایی در زمینه اجرای روف گاردن سال هاست که پرچمدار هستند. یکی از دلایل استقبال اروپاییان از این طرح حمایت دولت ها بوده است.

شاید مهم ترین هدف برای اجرای روف گاردن ایجاد محیطی زیبا در ساختمان یا مجتمع تجاری است. در دنیایی که هر روز ماشینی تر می شود و فضای سبز آن کاهش می یابد اجرای روف گاردن می تواند راهی برای هدیه نمودن فضای سبز به ساکنین ساختمان باشد. روف گاردن در محیط های تجاری نیز می تواند کاربردهای تجاری خوبی داشته باشد. بسیاری از مجتمع های تجاری امروزه از روف گاردن برای طراحی رستوران و کافه تریایی جذاب استفاده می کنند. همچنین بام سبز می تواند به پاک سازی هوای شهرها نیز کمک کند. به علاوه که عایقی مناسب برای ساختمان به شمار می آید.

انواع روف گاردن (بام سبز)

1. سیستم گسترده (extensive)
2. سیستم متمرکز (intensive)
3. سیستم مدولار یا جعبه گیاه (planter box)
4. سیستم ترکیبی (synthetic)

طراحی روف گاردن به چهار دسته سیستم گسترده، سیستم متمرکز و سیستم مدولار (جعبه گیاه) و سیستم ترکیبی تقسیم بندی می شود. در سیستم گسترده کل بام، زیر کشت یک یا دو نوع گیاه قرار می گیرد. در این نوع کشت طول گیاهان نباید زیاد باشد. نکته مهم در مورد سیستم گسترده کاربرد آن برای پشت بام های شیب دار است. در سیستم متمرکز طول گیاهان کاشته شده بزرگتر بوده و محیط ایجاد شده شبیه به یک باغ کوچک می باشد. از این نوع طراحی در مجتمع های تجاری نیز استفاده می شود. سیستم مدولار نیز مربوط به کاشت گیاهان در جعبه های مخصوص است که این جعبه ها قسمتی از بام را پوشش می دهند.

بیشتر بخوانید: ضوابط شهرداری اجرای روف گاردن (بام سبز)

سیستم گسترده

برای سیستم گسترده از واژه گرین روف (Green Roof) یا بام سبز استفاده می‌شود. این سیستم به نام مقطع کم ارتفاع یا اجراء با ضخامت کم نیز شناخته می‌شود. این نوع بام فقط شامل یک یا دو نوع گیاه و محیط کاشت کم عمق می‌باشد. معمولاً این سیستم برای زمانی‌ که حداقل بار وزن مدنظر باشد به کار گرفته می‌شود که فقط پرسنل نگهداری و تعمیر به این نوع بام دسترسی دارند. این نوع بام مثل چمنهای نروژی، بر روی بامهای مسطح و شیبدار احداث می‌شود. در این سیستم معمولاً گیاهان به عمق ۴۰ تا ۱۰۰ میلی‌متر استفاده می‌شوند. حدود بار نهایی بام تقریباً بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم بر مترمربع در حالت اشباع است. در مورد بام‌های شیبدار در اغلب مکان‌ها ۱۰ تا ۲۰ درصد شیب توصیه می‌شود. در شیب حداکثر ۳۰ درصد نیاز به استفاده از زهوار و ابزارهای ضد فرسایش است.

• کاربرد: برای بام هایی با ظرفیت تحمل بار پایین
• نیازها: حداقل تأسیسات و نگهداری
• عمق کاشت: بین ۵ تا ۱۵ سانتی متر
• وزن: سبک بوده و بار محدودی را به ساختمان وارد می کند، در حالت اشباع با آب، افزایش وزن بام بین ۷۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم
• شیب: می تواند هم روی بام های مسطح و هم شیب دار، تا شیب سی درصد پیاده شود.
• آبیاری: نیاز به نگهداری این بام ها کم و آبیاری آن ها نیز بسته به نوع آب و هوا ناچیز است.
• پوشش گیاهی: چمن و انواع گونه های سدوم و گیاهانی با ریشه های کوتاه و مقاوم در برابر شرایط اقلیمی
• هزینه: هزینه پایین به دلیل عدم نیاز به تقویت سازه و نگهداری گیاهان

سیستم متمرکز

برای سیستم متمرکز از واژه Roof Garden یا باغ بام استفاده می‌شود. این سیستم به نام مقطع عمیق یا باغ بام نیز شناخته می‌شود. این نوع بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان می‌باشد و مشابه یک پارک طراحی می‌شود. برخی از بام‌های سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی می‌باشند که این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد. این سیستم اغلب نیازهای سازه‌ای جدیدی را برای بام الزامی می‌کند، به ویژه برای بام‌هایی که دسترسی عمومی نیز داشته باشد.

• کاربرد: برای ساختمان های جدید
• نگهداری: به دلیل تنوع کاشت نیازمند نگهداری و آبیاری دقیق
• عمق کاشت: از ۲۰ تا ۶۰ سانتی متر متغیر
• وزن: در حالت اشباع با آب، باری حدود ۲۹۰ تا ۹۷۰ کیلوگرم بر مترمربع به وزن بام اضافه
• آبیاری: نیاز به نگهداری مداوم
• پوشش گیاهی: انواع درخت، درختچه و بوته
• هزینه: هزینه بالا

سیستم مدولار یا جعبه گیاه

در این سیستم گیاه و محیط کاشت آن در جعبه‌های مخصوصی که تمام یا بیشتر بام سبز را می‌پوشاند، نگهداری می‌شود. در سیستم غیر مدولار محیط کاشت یک لایه پیوسته بر روی بام سبز می‌باشد. در سیستم مدولار محیط ناپیوسته هست که این مدل از بام سبز برای پروژه‌های مسکونی و ساختمان‌های متعارف مناسب بوده و در حال حاضر در شهرهای مشهد و تهران بیشترین طرفدار را دارد.

• کاربرد: برای کلیه ساختمانهای ساخته شده و در حال ساخت
• نگهداری: به دلیل تنوع کاشت نیازمند نگهداری و آبیاری دقیق
• عمق کاشت: از ۱۰ تا ۸۰ سانتی متر متغیر
• وزن: کلیه بارها به دلیل اجرا به سبک پرتابل، بار زنده محسوب شده و هیچ گونه بار مرده به ساختمان وارد نمی کنند
• پوشش گیاهی: انواع درخت، درختچه و بوته
• هزینه: هزینه کاملا مقرون به صرفه

سیستم ترکیبی

این نوع بام ترکیبی از دو سیستم گسترده و متمرکز است و دارای فواید دو بام ذکر شده‌ است، اما دارای ظرفیت بار بیشتری است. در عین حال سبز شدن در داخل پانل‌های گسترده سبک وزن صورت می‌گیرد.

• حداکثر شیب مجاز به منظور جلوگیری از رانش و حرکت خاک ۳۰ درجه می باشد.
• جهت استقرار ساختمان در راستای مختلف جغرافیایی و یا مجاورت در کنار ساختمان های بلند شرایط دمایی و نور متفاوتی برای روفگاردن ایجاد می کند و در انتخاب نوع گیاهان بسیار تأثیرگذار است.
• بار تحمیلی بر ساختمان یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در روف گاردن است. در محاسبات سازه ساختمان باید به وزن بار مرده تحمیلی روف گاردن به ساختمان توجه کرد.

یک شیوه دیگر طبقه‌بندی، تفکیک بام ها به مسطح و شیب دار است. بام های سبز شیبدار مشخصه برجسته بسیاری از ساختمان‌های اسکاندیناوی هستند که نیازمند طراحی ساده‌تری در مقایسه با بام های تخت می‌باشند. زیرا شیب بام خطر نفوذ آب را از طریق سازه بام با استفاده از لایه‌های آب‌بندی و زه کشی کم تری نسبت به بام تخت، کاهش می‌دهد

سیستم مدولار یا جعبه گیاه

در این سیستم گیاه و محیط کاشت آن در جعبه‌های مخصوصی که تمام یا بیشتر بام سبز را می‌پوشاند، نگهداری می‌شود. در سیستم غیر مدولار محیط کاشت یک لایه پیوسته بر روی بام سبز می‌باشد. در سیستم مدولار محیط ناپیوسته هست که این مدل از بام سبز برای پروژه‌های مسکونی و ساختمان‌های متعارف مناسب بوده و در حال حاضر در شهرهای مشهد و تهران بیشترین طرفدار را دارد.

• کاربرد: برای کلیه ساختمانهای ساخته شده و در حال ساخت
• نگهداری: به دلیل تنوع کاشت نیازمند نگهداری و آبیاری دقیق
• عمق کاشت: از ۱۰ تا ۸۰ سانتی متر متغیر
• وزن: کلیه بارها به دلیل اجرا به سبک پرتابل، بار زنده محسوب شده و هیچ گونه بار مرده به ساختمان وارد نمی کنند
• پوشش گیاهی: انواع درخت، درختچه و بوته
• هزینه: هزینه کاملا مقرون به صرفه

سیستم ترکیبی

این نوع بام ترکیبی از دو سیستم گسترده و متمرکز است و دارای فواید دو بام ذکر شده‌ است، اما دارای ظرفیت بار بیشتری است. در عین حال سبز شدن در داخل پانل‌های گسترده سبک وزن صورت می‌گیرد.

• حداکثر شیب مجاز به منظور جلوگیری از رانش و حرکت خاک ۳۰ درجه می باشد.
• جهت استقرار ساختمان در راستای مختلف جغرافیایی و یا مجاورت در کنار ساختمان های بلند شرایط دمایی و نور متفاوتی برای روفگاردن ایجاد می کند و در انتخاب نوع گیاهان بسیار تأثیرگذار است.
• بار تحمیلی بر ساختمان یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در روف گاردن است. در محاسبات سازه ساختمان باید به وزن بار مرده تحمیلی روف گاردن به ساختمان توجه کرد.

یک شیوه دیگر طبقه‌بندی، تفکیک بام ها به مسطح و شیب دار است. بام های سبز شیبدار مشخصه برجسته بسیاری از ساختمان‌های اسکاندیناوی هستند که نیازمند طراحی ساده‌تری در مقایسه با بام های تخت می‌باشند. زیرا شیب بام خطر نفوذ آب را از طریق سازه بام با استفاده از لایه‌های آب‌بندی و زه کشی کم تری نسبت به بام تخت، کاهش می‌دهد

اجزای بام سبز

اجزای بام سبز را می‌توان به پنج دسته کلی تقسیم کرد.

لایه پوشش گیاهی

از آنجایی که بام های سبز تا حد امکان سبک طراحی می‌شوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند.

محیط کشت

فضایی که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو می‌کنند. محیط کشت به واسطه الزامات خاص سازه‌ای باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاک معمولی تفاوت هایی دارد. در این حالت باید از محیطی برای کشت استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود ۹۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد. یک مخلوط معمولی مرکب از یک سوم ماسه، یک سوم سنگ‌های متخلخل و یک سوم گیاخاک مصنوعی (ترکیبی از چوب پوسیده و کود نباتی) محیطی مناسب را تشکیل می‌دهد.

لایه زهکش

لایه زهکش خود می‌تواند مجموعه پیچیده‌ای از لایه‌های دیگر به شرح زیر باشد:

• لایه صافی: در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشه‌ها دور می‌کند و مانع از گندیدگی ریشه‌ها می‌شود. این فیلتر می‌تواند شامل یک بافت پارچه‌ای باشد. این فیلتر حتی می‌تواند لایه‌ای از شن و ماسه باشد..
• لایه مانع ریشه‌ها: لایه‌ای است که به خوبی از نفوذ ریشه‌ها و آسیب زدن آن‌ها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری می‌کند.
• صفحه زهکش: یک صفحه سه لایه است که لایه بالایی عمل فیلتر را انجام می‌دهد و آب اضافی را از قسمت ریشه‌ها دور می‌کند. این لایه همچنین به عنوان لایه محافظ ریشه‌ها عمل می‌کند. لایه وسطی که به شکل کاسه‌های مخروطی شکل است آب اضافی را از ریشه‌ها دریافت کرده و در خود نگه می‌دارد. لایه پایینی یک فیلتر پارچه‌ای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق می‌شود.

لایه محافظ

این لایه شامل پوشش‌هایی است که بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب حفاظت می‌کنند. این صفحه می‌تواند باریکه‌ای از بتن سبک، صفحه‌ای از عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی، یا ترکیبی از اینها، بر حسب ویژگی‌های طراحی و کاربرد بام سبز باشد.

لایه عایق

ساختار سقف، غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی که بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت می‌کند.

بیشتر بخوانید  آبیاری و عایق کاری در روف گاردن 

به منظور  رسیدن به جواب سوالات خود و یا ارائه هر گونه انتقاد و پیشنهاد و نیز طراحی و اجرای روفگاردن و بام سبز به بخش مشاوره آنلاین آب و خاک سازان مراجعه فرمایید.

نکات و ایده هایی مهم برای طراحی روف گاردن

با این که طراحی روف گاردن ها برای بسیاری شاید امری دشوار و مقداری پیچیده به نظر برسد اما یک سری نکات و ایده هایی که در ادامه به آن ها اشاره شده است شاید بتوان در طراحی روف گاردن مدنظر خود مفید باشد.

ساده فکر کنید

اجرای روف گارد نبر خلاف تفکر بسیاری از افراد به هیچ وجه موضوع چندان پیچیده ای نیست. در صورتی که از استحکام پشت بام خود به منظور تحمل وزن ناشی از روف گاردن اطمینان دارید پس بقیه کارهای می توانند خیلی ساده پیش بروند. اصلا نیازی نیست که حتما زیرسازی های گسترده ای را انجام دهید. یک کفپوش مناسب که می تواند چمن مصنوعی یا چوب باشد اولین گزینه و اقدام برای اجریا روف گاردن است. گام بعدی اجرای پوشش گیاهی مودولار یا قالبی است. فلاورباکس ها برای کاشت انواع گل و گیاهان و حتی درختچه ها گزینه بسیار مناسبی هستند.

آفتاب و باد را در نظر  بگیرید

شرایط اب و هوایی و به عبارتی جهت و شدت تابش افتا و وزش باد می توانند طرح های شما را به طور کاملا تحت تاثیر قرار دهند. اجرای تمامی المان ها از پوشش گیاهی تا  مبلمان باید با در نظر گرفتن این فاکتور صورت گیرد. این دو عامل اب و هوایی باعث می شوند که بخش های مختلف روف گاردن شما شرایط اب و هوایی مختلفی داشته باشند و برای اجرای المان هایی خاص مناسب باشند.

توع پوشش گیاهی را بالا ببرید

فضایی که در پشت بام برای اجرا و طراحی روف گاردن در اختیار شما قرار دارد از نظر ابعاد محدودیت دارد و به همین دلیلی هم فراهم کردن فضایی که در آن حس محدود شدن به کاربرد دست ندهد بستگی به استفاده به جا و مناسب از المان های در دسرس دارد. پوشش گیاهی از مهمترین المان های در اجریا روف گاردن است. بر همین اساس هیچ گونه محدودیتی در خصوص استفاده از انواع مختلف پوشش گیاهی وجود ندارد. تا جایی که آهنگ و طراحی شما حالتی شلخته به خود نگرفته تنوع پوشش گیاهی از نظر ارتفاع، رنگ و حتی بو را در روف گاردن خود افزایش دهید.

از المان های موجود در پشت بام استفاده کنید

در تمامی پشت بام یک سری عوامل محیطی وجود دارند که نمی توان آن ها رتغییر داد. بهترین گزینه در این حالت این است که وجود آن ها را یک عیب در نظر نگیریم و به عنوان یک مزیت از آن ها استفاده کنیم. دیوارها کی توانند بستری مناسب برای کاشت و پرورش گیاهان رونده باشند. دیوار را با اجرای برخی از شبکه های فلزی ساده و کم خرج می تواند بستری برای رشد انواع گیاهان گل دارو میوه دار عمل کنند.

به ساختار محیط روف گاردن تنوع دهید

بسیاری از پشت بام ها صرفا یک محیط گاملا صاف و یکنواخت هستند. برای دادن جلوه ای بهتر به روف گاردن اجریا سکوهایی مصنوعی به منظور نشستن و کاشت انواع پوشش گیاهی اقدام مناسبی به منظور خارج کردن روف گاردن از این یکنواختی است. البته این موضوع تنها در صورتی عاقلانه خواهد بود که پشت بام تحمل وزن اضافی را داشته باشد.

مبلمانی مناسب و راحت انتخاب کنید

هدف از اجرای روف گاردن می تواند مختلف باشد اما بدون شک فراهم کردن مکانی مناسب باری تجمعات خانوادگی می تواند از اهداف اصلی باشد. این تجمعات نیازمند مبلمان خواهد بود. در انتخاب نوع مبلمان فاکتورهایی همچنین شرایط اب و هوایی، مقاومت و ماندگاری مبلمان در مقابل شرایط مختلف اب و هوایی و نیازهای همه افراد خانواده را در نظر بگیرید. مبلمان های فضای باز که از مقاومت بالایی برخوردار هستند گزینه ایده آلی خواهند بود.

نقطه کانونی را در روف گاردن خود ایجاد کنید

به بیانی ساده تر منظور از نقطه کانونی در واقع مکان یا المانی است که فرد به محض ورود به روف گاردن متوجه آن خواهد شد. این نقطه کانونی می تواند هر چیزی باشد. درختچه یا یک فواره اب می توانند گزینه های خوبی باشند. نقطه کانونی می تواند هب ارتقای حس زیباشناختی القا شده از سوی روف گاردن بسیار کمک کند.

نورپردازی را فراموش نکنید

همه می دانیم که روف گاردن ها صرفا برای استفاده در روز نیستند و باید به گونه ای طراحی شوند در شب نیز بتوان بدونه هیچ مشکلی از آن ها استفاده کرد که باری دست یابی به این مهم، نورپردازی نقش اصلی را ایفا خواهد کرد. نورپردازی باید به گونه ای باشد که حس آرامیش ناشی از روف گاردن را مختل نکند. نورپردزای باید نقطا مختلف روف گاردن را به نحو احسن پوشش دهد.

از المان های مختلفی استفاده کنید

در طراحی روف گاردن شما با یک سری از المان های طبیعی و مصنوعی سر و کار خواهید داشت. استفاده از برخی از این المان ها اجتناب ناپذیر است که برای نمونه می توان به کفپوش و پوشش گیاهی اشاره کرد. در هر صورت برخی دیگر از انواع المان ها وجود دارند که متاسفانه استفاده چندانی از آن ها نخواهد شد. در حالی قطعا خواهن توانست فضای محیط را به طرز قابل توجهی از جنبه های مختلفی بهبود بخشند. وجود فواره های کوچک و بزرگ و آلاچیق از جمله مهمترین این المان ها هستند.

جزئیات اجرایی روف گاردن: عایق بندی صوتی، زهکشی و محاسبه بار

در این قسمت از مقاله به جلوگیری از انتقال صدا از کف روف گاردن به واحدهای طبقه زیرین، زهکشی روف گاردن و نیز تحمیل بار اجرای روف گاردن به سازه پرداخته شده است.

جلوگیری از انتقال صدا از کف روف گاردن به واحدهای طبقه زیرین

شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که آیا انتقال صدا از کف روف گاردن به واحد های طبقه زیرین وجود دارد و اگر وجود دارد چه تمهیداتی برای این مسئله پیش بینی خواهد شد؟

از آنجایی که جنس مصالح کف روف گاردن با مصالح سقف سایر طبقات ساختمان یکسان است، لذا انتقال صدا از روف گاردن به طبقه زیرین، همچون سایر طبقات می باشد. اگر از مصالح سازه ای عالی در ساختمان استفاده شده باشد و تمهیدات لازم در نظر گرفته شده باشد، تقریبا هیچ گونه صدایی از کف روف گاردن نخواهید داشت. در این رابطه با توجه به رفت و آمد زیاد در روف گاردن انتقال صدا به سقف پایین وجود دارد که مطمئناٌ حجم استفاده از روف گاردن بیش از رفت و آمد داخل یک واحد مسکونی نیست، پس ایجاد سر و صدای زیاد نخواهد کرد. اگر بر روی این موضوع حساسیت زیادی وجود داشته باشد، می توان با استفاده از تمهیداتی نظیر استفاده از فوم های مخصوص عایق صوتی که در دیتیل کف اجرا می گردد یا حتی استفاده از عایق پشم سنگ در دیتیل نهایی کف بام، از انتقال صدا از پشت بام به طبقه زیرین جلوگیری نمود.

عایق پشم سنگ علاوه بر اینکه یک عایق حرارتی با کارایی بالاست، یک عایق صوتی نیز محسوب می شود. به طور کلی تحقیقات انجام شده در زمینه عایق های صوتی همچون پشم سنگ بر این نکته دلالت دارد که استفاده از 2 تا 5 سانتی متر ضخامت عایق صوتی، در کاهش انتقال صوت بسیار تاثیرگذار است و با حدود 2 درصد هزینه بیشتر در اجرای سقف، می توان علاوه بر جذب صدا، بیش از 80% در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.

همچنین استفاده از شاسی کشی و شبکه بندی در روف گاردن برای اجرای ترموود و سنگ کاری از عوامل بسیار مهم در کاهش بار و همچنین انتقال صدای ناشی از رفت و آمد به سقف طبقه زیرین می باشد. اجرای آن باعث می گردد که ضمن حفظ فاصله کف محل رفت و امد با سقف، از وارد آمدن بار زیاد به سقف نیز جلوگیری گردد. علاوه بر آن این فاصله سبب می شود که از انتقال صدا در نتیجه رفت و آمد به طبقات زیرین پیشگیری شود.

زهکشی روف گاردن

زهکشی و دفع آب خروجی از بسترهای کاشت به چه صورتی انجام می شود و آیا قبل از کروم بندی و شیب بندی باید طرح روف گاردن نهایی شده باشد؟
معمولا در روف گاردن ها خروج آب اضافی مطابق با شیب بندی ساختمان و از طریق راه آب های سطحی صورت می گیرد. بهتر است که در زمان شیب بندی و کروم بندی، حداقل حدود 1 تا 1.5 % شیب در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است هر چه شیب بیش از 1% باشد بهتر می تواند به خروج آب کمک کند. همچنین بهتر است که در زمان کروم بندی، سطح پشت بام بر حسب مساحت و شکل، به دو یا چهار قسمت مساوی تقسیم شده و شیب بندی کل بام براساس آن صورت گیرد. 

استفاده از لایه ژئودرین یا و زهکش در لایه بندی روف گاردن کمک بسیار موثری به زهکشی و عبور آب های اضافی خواهد کرد. لایه های زهکش 3 سانتی متری به واسطه فاصله ای که ایجاد خواهند کرد، ضمن ذخیره مقداری آب، به راحتی آب را عبور می دهند. این موضوع ضمن حفظ سلامت ریشه گیاهان و هوادهی خاک، آب مازاد که به عنوان زه آب است را به لوله های خروجی فاضلاب هدایت می کند.

در مورد جانمایی راه آب های پشت بام، بهتر است که پیش از کروم بندی و شیب بندی بام، نقشه روف گاردن نهایی گردد. این عامل سبب می شود که برحسب نقشه در مناطقی که فضای سبز قرار گرفته است، و همچنین مناطقی از نقشه که شاسی کشی احتیاج دارد، راه آب ها اجرا گردند و یا برحسب نقشه احتیاج به شیب بیشتری باشد.

«چنانچه قصد اجرای روف گاردن را دارید، درخواست اجرای روف گاردن خود را در سامانه ثبت درخواست آب و خاک سازان درج نمایید.»

تحمیل بار اجرای روف گاردن به سازه

به طور کلی بارهای وارد بر پشت بام به سه دسته کلی طبقه بندی می شود:

1- بارهای مرده

که بار وزن ناشی از مصالح بنایی و سازه های ساختمان که در محل خود ثابت هستند را در بر می گیرد.وزن خاک بام سبز، وزن پوشش گیاهی، روف گاردن و المان هایی از قبیل تجهیزات و لایه های روف گاردن،آلاچیق و پرگولا و گلدان های چوبی بزرگ که پس از نصب جا به جا نمی شوند در این گروه قرار می گیرند.
مطابق با بند 6-3-3 مقررات ملی ساختمان، با توجه به اینکه عموما گلدان های چوبی (فلاورباکس ها)با عمق خاک حداقل 50 سانتی متر برای کاشت درختچه ها در بام سبز مورد استفاده قرار می گیرند و همچنین با توجه به وزن سنگین قابلیت جابجایی مکرر را ندارند، از این رو بار وزن آنها در گروه بار مرده لحاظ
می گردد. بند 6-5-1-2 بار وزن گلدان های کوچک جا به جا شونده را از نوع بارگذاری زنده تعیین کرده است.

1- الف- وزن خاک بام سبز

وزن خاک نباتی (زراعی) مناسب برای گیاهان در حدود 1800 کیلوگرم بر مترمکعب است که البته در حالت اشباع به 2100 کیلوگرم بر مترمکعب افزایش می یابد. در بام سبز به منظور سبک سازی و بهینه سازی فرمولاسیون مواد مغذی خاک، از خاک فرآوری شده استفاده می گردد.با استفاده از موادی نظیر پرلیت، کوکوپیت، پیت ماس و ریز مغذی های NPK، ضمن کاهش بار مرده وارد بر سازه و کاهش هزینه های اجرایی، مواد مغذی گیاه را نیز تامین کرده و عمق لایه خاک موردنیاز گیاه را کاهش می دهد. در این صورن چگالی خاک فرآوری شده به 1300 کیلوگرم بر مترمکعب رسیده که در حالت اشباع به 1700 کیلوگرم بر مترمکعب میرسد.

1- ب- وزن گیاهان موجود در بام

براساس آیین نامه FLL Guidline 2008 (آیین نامه طراحی روف گاردن براساس استانداردهای آلمان) که منبعی موثق و شناخته شده در اصول طراحی بام می باشد پارامترها و جداول ارائه شده در این استاندارد مبتنی بر آزمایشات ارائه شده بر روی گیاهان و خاک در طی سالیان دراز و بررسی پروژه های بام سبز ارائه شده در اروپا می باشد.

1- ج- وزن هر لایه از بام

در اجرای روف گاردن به منظور عایق بندی ایجاد زهکش، از لایه هایی استفاده می گردد که با توجه به ضخامت بسیار پایین آنها (حداکثر 4 سانتی متر) می توان از وزن آنها با توجه به وزن خاک صرفنظر کرد.

2- بار زنده بام سبز

بارگذاری غیر دائمی است که در حین بهره برداری از ساختمان به آن وارد می شود.در بام سبز، بار زنده به وزن افراد بازدیدکننده و همچنین نیروها، صندلی ها، میزها، گلدان های کوچک و سایر تجهیزاتی که قابلیت جابجایی دارند تعلق می گیرد. مطابق جدول 6-5-1 از مقررات ملی ساختمان برای بام های دارای باغچه و گلخانه بار گسترده معادل 400 کیوگرم بر مترمربع می بایست لحاظ گردد.

3- سایر بارهای محیطی

بار باد، برف، سیل، باران، زلزله و … که می توان آنها را مطابق مبحث ششم مقررات ساختمان محاسبه و برآورد نمود و اجرای بام سبز (روف گاردن) تاثیری بر این دسته از بارهای محیطی ندارد.

در صورت نیاز به طراحی و اجرای بام سبز (روف گاردن) در ساختمان خود به بخش مشاوره آنلاین آب و خاک سازان مراجعه فرمایید.

تحریریه آب و خاک سازان،محمدلطفی،شیراز

برچسب ها :