اجرای روف گاردن یا بام سبز(بالکن سبز)

یک روف گاردن یا بام سبز ظاهر بسیار زیبایی دارد؛ یک منظره عالی برای ساختمان ایجاد می‌کند و یک راه سریع برای لذت بردن از یک محیط آرامش‌بخش و سرسبز در یک شهر شلوغ را برای ساکنان یک ساختمان پدید می‌آورد. اما فراتر از مزایای تزئینیش، تعداد زیادی فواید مهم و تاثیرگذار دیگر وجود دارند که ساخت این بام باغ ها را به جزئی جدایی‌ناپذیر از هر ساختمانی تبدیل می‌کنند. درختکاری و ایجاد فضاهای سبز در شیراز این روزها به شکل گسترده‌ای به عنوان راهی عالی برای بالا بردن کیفیت هوا و کاهش حرارت شناخته می‌شود، اما کمبود فضا و قیمت‌های بسیار بالای زمین ، افزایش تعداد پارک‌ها و فضاهای سبز و طبیعی را بسیار مشکل کرده است؛ اینجا است که روف گاردن یا بام سبز وارد صحنه می‌شود. به همین خاطر است که بام باغ ها در سال‌های اخیر محبوبیت بیشتر و بیشتری پیدا کرده‌اند، به خصوص در شیراز. کشورهایی مانند فرانسه، سوئیس و کانادا همگی قانون‌هایی در این زمینه وضع کرده‌اند؛ قانونی که اشاره می‌کند تمام ساختمان‌های تجاری و مسکونی تازه‌ساز باید حداقل یک بام سبز کوچک را داشته باشند.

روف گاردن چیست؟
روف گاردن یا همان بام سبز یک فضای سبز یا باغچه مصنوعی است که در بالاترین طبقه و بر روی پشت بام ساختمان‌های صنعتی، تجاری یا مسکونی ساخته می‌شود. از این باغ بام ها برای تولید محصولات کشاورزی، ایجاد فضایی سرسبز و جذاب برای ساکنان ساختمان‌ها، ایجاد سایه و سرپناه و در چشم‌اندازهای بزرگتر برای حفظ محیط زیست، کاهش آلودگی در شهرهای بزرگ و همچنین زیباسازی شهرها استفاده می‌شود.

برای انواع رویکردها برای ایجاد یک فضای سبز روی پشت بام ساختمان، نام‌های مختلفی وجود دارد. سقف سبز (Green Roof) معمولا به روشی گفته می‌شود که در آن گیاهان و درختان مستقیما روی بستر خاکی ضد آب و سرتاسری کاشته می‌شوند. برای ایجاد باغ بام (Roof Garden) به جای یک بستر خاکی، از گلدان‌ها و محفظه‌های متعدد برای قرار دادن گیاهان در نقاط مختلف بام استفاده می‌شود. در هر دوی این روش‌ها پشت بام می‌تواند به طور کامل و یا تا محدوده مشخصی با گیاهان پوشیده شود و فضایی برای نشستن افراد در نظر گرفته می‌شود. ساخت بام باغ ها برای مقاصد تجاری و تبلیغاتی هم انجام می‌گیرد؛ ساخت روف گاردن رستوران و کافه، روشی عالی برای ایجاد یک محیط دلچسب برای مهمانان و ساخت فضایی متفاوت نسبت به دیگر رقبا است.

انواع روش‌های ساخت روف گاردن
اگر شما هم دوست دارید یک بام سبز در شیراز ایجاد کنید، قبل از هر چیز باید رویکردهای مختلف برای ایجاد این فضای زیبا و دوست‌داشتنی را بشناسید. از نظر ساختاری، روف گاردن ها یا بام باغ ها به دو نوع فشرده (Intensive) و گسترده (Extensive) تقسیم‌بندی می‌شوند. در روش فشرده کل بام با یک لایه ضخیم از خاک پوشیده می‌شود تا بتواند از گیاهان بزرگ‌تر مانند درختان پشتیبانی کند. در روش گسترده، لایه‌های خاک در بخش‌های مختلف بام، نازک‌تر هستند و می‌توانند برای کاشت گیاهان و بوته‌های کوچکتر استفاده شوند. پوشاندن کل بام با خاک می‌تواند به راحتی تا چند صد کیلو فشار وزنی را بر هر متر مربع از سطح بام اعمال کند، حتی قبل از این که افراد و گیاهان را در نظر بگیریم. به همین دلیل است که برای انجام این کار شما باید از مهندسان و متخصصان یاری بگیرید تا آنها ارزیابی‌های لازم را انجام داده و طراحی و ساخت روف گاردن را برای‌تان انجام دهند. شرکت معماری و دکوراسیون داخلی آب و خاک سازان آماده است تا رویای ساخت یک سقف سبز ایمن و زیبا را برای‌تان به حقیقت تبدیل کند.

فواید روف گاردن چیست؟
بسیاری از ساختمان‌هایی که ما در آنها زندگی و کار می‌کنیم، سقف‌های مسطح دارند؛ اما در عمل چه تعداد از ما استفاده‌ای به جز سرپناه از این سقف‌ها داریم؟ خوشبختانه نسل جدیدی از سازنده‌ها، معماران، طراحان فضاهای سبز، مدیران و مسئولان شهری و صاحبان شرکت‌ها و خانه‌های مسکونی بیشتر و بیشتر به فواید روف گاردن پی می‌برند. در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای ساخت یک بام سبز در یک ساختمان را با شما در میان می‌گذاریم.

تصور کنید سر کار هستید و می‌خواهید در وقت ناهار از دفتر خارج شوید؛ آسانسور را سوار می‌شوید و به بالاترین طبقه ساختمان می‌روید، جایی که وارد یک پارک سرسبز زیبا شده و همزمان می‌توانید از منظره‌های فوق‌العاده تماشایی از شهر لذت ببرید. خیلی جذاب به نظر می‌آید، درست است؟ روف گاردن می‌تواند ارتباط شما را با طبیعت حفظ کند، آن هم در مناطقی که محیط‌های سرسبز روز به روز کمتر و کمتر پیدا می‌شوند، مانند شهرهای بزرگ و شلوغ دنیای امروز. تحقیقات نشان داده‌اند که ارتباط مستمر با فضاهای سرسبز در زندگی شهری امروز می‌تواند به افراد کمک کند از نظر ذهنی سلامتی بیشتری داشته باشند و خوشحال‌تر باشند. به علاوه به خاطر درصد آلودگی کمتر هوا و بالا رفتن کیفیت هوا به لطف بام باغ ها در سرتاسر شهر، درخواست برای مراقبت‌های پزشکی و درصد استرس شهروندان هم کاهش می‌یابد. نتیجه کاهش استرس کمتر که به یمن وجود بام سبز در اداره یا شرکت شما حاصل شده، باعث خوشحال‌تر بودن کارمندان و سازنده‌تر بودن کارشان می‌شود.

برای این که درک بهتری از فواید روف گاردن یا بام سبز در زمینه صرفه‌جویی در انرژی داشته باشیم، مهم است که مفهوم جزیره گرمایی شهری را متوجه شویم، نوعی از افزایش حرارت محیط که عملا در تمام مناطق شهری وجود دارد. تشعشع نور خورشید بتن، آسفالت و دیگر مواد ساخته دست بشر را سریع‌تر و با درجه بیشتری نسبت به درختان، گیاهان و فضاهای سرسبز طبیعی گرم می‌کند. در نتیجه‌ی این اتفاق، یک منطقه بسیار بزرگ از هوای گرم یا همان جزیره گرمایی در داخل و اطراف محیط‌های شهری در تمام طول سال وجود دارد. با این که این وضعیت باعث می‌شود شهرها در زمستان گرم‌تر باشند اما در عوض در تابستان‌ها آنها را به کوره‌هایی عظیم تبدیل می‌کنند. در نتیجه وسایل خنک‌کننده و تهویه مطبوع با قدرت بیشتر و به مدت طولانی‌تر باید کار کنند، در این حالت برق بسیار بیشتری مصرف شده و در نهایت قبض‌های برق ماه‌های تابستانی به سقف می‌رسند.

اما یک روف گاردن یا بام سبز می‌تواند بخشی از این بار جذب گرما را در ساختمان‌های مسکونی و تجاری به دوش بکشد. تحقیقات نشان می‌دهند یک سقف معمولی و بدون پوشش در یک روز گرم و آفتابی می‌تواند تا 70 درجه سلسیوس هم گرم شود، در حالی که همان سقف اگر با یک باغ بام سرسبز و پر از سایه پوشیده شده باشد، دمای خنک‌تری در حدود 25 درجه خواهد داشت. این تاثیر خنک‌کننده یک بام باغ در نهایت به صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌های انرژی منجر می‌شود. خنک بودن ساختمان به علاوه جریان گرمایی کاهش یافته می‌تواند تا 75 درصد از مصرف انرژی لازم برای کار سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه مطبوع را کاهش دهد.

اصول طراحی و اجرای روف گاردن یا بام سبز
اولین قدم برای اجرای یک روف گاردن، اطلاع از این موضوع است که آیا ساختمان شما برای ساخت یک بام باغ مناسب است یا نه؟ وزن مهم‌ترین چیزی است که در زمان طراحی بام سبز باید به آن دقت کنید. وقتی صحبت از قرار دادن چند گلدان در جایی مانند بالکن باشد، نیازی نیست نگرانی خاصی داشته باشید اما وقتی قرار باشد چند صد کیلو خاک و گیاهان در حال رشد را در یک پشت بام قرار دهید، این جا است که باید دقت و توجه لازم را به خرج دهید. به همین دلیل طراحی و اجرای یک باغ بام باید به دست افراد خبره و مهندسان ساختمان انجام شود؛ کسانی که می‌توانند وضعیت پشت بام ساختمان شما را بررسی کرده و بهترین طرح برای ایجاد یک محیط طبیعی و دلپذیر را در محل کار یا زندگی شما پیشنهاد دهند.

به یاد داشته باشید که وزنی که یک روف گاردن به ساختمان تحمیل می‌کند تنها مربوط به خاک نیست. گیاهان، آب، پیاده‌راه‌ها، سکوها و صندلی‌ها برای نشستن به اضافه آدم‌هایی که در این محل حضور خواهند داشت وزن فوق‌العاده زیادی دارند. با در نظر گرفتن ظرفیت سازه، راه‌هایی وجود دارند که می‌توانید با به کار بستن‌شان از وزن کلی یک بام باغ بکاهید. می‌توان به جای استفاده از گلدان‌های سنگی، سفالی و یا بتنی، از گلدان‌های پلاستیکی یا فایبرگلاس استفاده کرد. شما همچنین باید از قرار دادن تعداد زیادی از گلدان‌ها در مرکز سقف پرهیز کنید. شما همچنین می‌توانید بخشی از گلدان‌ها را به دیوارهای محوطه متصل کنید؛ به این صورت دیوارها بخشی از بار را تحمل خواهند کرد. در ضمن به جای استفاده از میزها و صندلی‌های شیشه‌ای و سنگین، از مبلمان جمع‌شو و سبک‌وزن استفاده کنید.

دسترس‌پذیری و ایمنی دو مقوله مهم دیگر از اصول طراحی بام سبز هستند. برای بردن مصالح و گیاهان به بالای پشت بام شما باید از راه‌پله‌ها، درهای ساختمان، آسانسور و راهروها استفاده کنید. در نتیجه قبل از شروع کار بررسی کنید که آیا می‌توانید مصالح و گیاهان مختلف را به راحتی تا بالای ساختمان ببرید یا نه. اگر امکان بالا بردن وسایل مورد نیاز از داخل ساختمان وجود نداشته باشد، شما باید از طریق جرثقیل و بالابرهای کوچک این کار را انجام دهید. در نظر داشتن ایمنی در طراحی روف گاردن یک اصل غیر قابل چشم‌پوشی است. به هیچ عنوان هیچ چیز را از لبه‌های بیرونی ساختمان آویزان نکنید و گلدان‌ها را روی لبه‌های دیوارها قرار ندهید. آلاچیق‌ها، سرپناه‌ها و سایه‌بان‌ها باید به شکلی ایمن در جایشان محکم شوند. ارتفاع دیوارهای لبه‌های پشت بام نیز باید برای حفظ ایمنی افراد زیادتر شود.

وقتی در حال طراحی روف گاردن هستید باید وضعیت وزش باد را حتما در نظر داشته باشید. وزش باد یکی از معمول‌ترین مشکلات بام باغ ها است؛ در ارتفاع بالاتر از سطح زمین و بدون وجود موانع متعدد، سرعت و قدرت وزش باد بیشتر از سطح خیابان حس می‌شود. بسیاری از گیاهان توانایی تحمل بادهای شدید را دارند با این حال شما باید در طراحی خود، ساخت یک سرپناه را در نظر داشته باشید، اگر دوست دارید در تمام طول سال از فضای پشت بام خود بهره ببرید. ایجاد بادشکن‌های بدون پشتوانه (در نبود ساختمان‌های مجاور) ایده خوبی نیست، چرا که علاوه بر محدود کردن منظره بیرون از ساختمان، این دیواره‌ها بر اثر وزش باد تحت فشار زیادی خواهند بود. به جای آن از شبکه داربست نقوذپذیر، حصارهای یکی در میان به صورت افقی و پارچه‌های ضخیم سوراخ شده استفاده کنید تا از شدت باد کاسته شود.

وقتی نوبت به طراحی بام سبز می‌رسد، حفظ سادگی و شکیل بودن محوطه، یک اصل طلایی به حساب می‌آید. یک طراحی با خطوط ساده و مستقیم را انتخاب کرده و از مواد و مصالح مدرن مانند سنگ‌های صیقل خورده، فولاد کورتن، بتن و یا طرح‌های سنتی مانند بافت ساقه‌های درختان و پیاده‌راه‌های خشتی (البته با یک رویکرد و اجرای مدرن) استفاده کنید. مواد و مصالحی را انتخاب کنید که با رنگ‌ها و الگوهای مناظر اطراف یا ساختمان‌های مجاور همخوانی داشته باشند، در نتیجه طراحی شما به خوبی با محیط اطرافش ترکیب شود. هر مسیر را در طراحی روف گاردن خود پیش گرفتید، توجه فراوانی به منظره بیرون از ساختمان بکنید. بخش‌های بدنما را با المان‌های مختلف بپوشانید و اگر یک منظره عالی (برای مثال از دریا یا افق شهر) دارید، در طراحی خود بیشترین بهره را از آن ببرید. نورپردازی می‌تواند تفاوت یک طراحی خوب و بد را مشخص کند. از چراغ‌های دیواری و محکم‌شده استفاده کنید تا در برابر بادهای شدید مقاوم باشند. شما همچنین می‌توانید با یک نورپردازی حساب‌شده، حال و هوایی رویایی و دلچسب را برای شب‌های بام سبز خود ایجاد کنید.

رویکرد انتخاب نوع کفپوش برای روف گاردن تفاوتی با انتخاب کفپوش برای دیگر فضاهای روباز ندارد. انتخاب‌تان باید مطابق با اندازه و سبک فضای بام و همچنین سلیقه شخصی‌تان باشد. سنگ و آجرهای خشتی برای فضاهای کوچکتر مناسب هستند، اما برای فضاهای بزرگ باید وزن کلی را در نظر داشت. پیاده‌راه چوبی مرتفع، انتخابی عالی برای یک بام سبز است: گرم‌تر از سطح سنگی و سفالی خواهد بود؛ کار کردن با آن راحت‌تر است و به واسطه وزن سبک، انتقال آن به طبقات بالایی راحت است. در ضمن در بعضی بخش‌ها می‌توان آن را به دیوارهای احاطه‌کننده بام وصل کرد تا وزن، روی دیوارها هم توزیع شده و تماما بر روی سقف نباشد.

قدم مهم دیگر در فرایند طراحی و اجرای بام سبز، انتخاب گیاهان مناسب است. گیاهان و درخت‌هایی که روی پشت بام کاشته می‌شوند باید بتوانند با شرایط سخت آب و هوایی کنار بیایند. با توجه به وضعیت ساختمان و طراحی بام باغ، این گیاهان باید توان تحمل بادهای شدید، برف و بوران، آفتاب شدید یا سایه‌های طولانی مدت را داشته باشند. درختان همیشه سبز انتخاب‌هایی خوب برای روف گاردن هستند؛ آنها برگ‌های درخشان و ضخیم دارند که از آنها در برابر شرایط ناخوشایند آب و هوایی محافظت می‌کند. درخت‌ها و گیاهانی از سرده برگ‌پهن‌ها، ابریشم‌آویزها، اسکولانیا، گوشوارک‌ها و فاتسیا انتخاب‌هایی عالی هستند؛ این گیاهان همچنین می‌توانند یک پناه عالی برای گل‌های رنگارنگ کوچکتر در زیرشان باشند.

تحریریه معماری آب و خاک سازان _ 

برچسب ها :